"હવે જમીન સાથે વૃક્ષો, મકાન અને મશીનરીને પણ મળશે અધિકૃત વળતર: હાઈકોર્ટનો ઐતિહાસિક નિર્ણય"

 "મિલકતના દરેક ભાગનું મૂલ્યાંકન કરવું ફરજિયાત: જમ્મુ-કાશ્મીર હાઈકોર્ટનો ચૂકાદો જમીન માલિકો માટે રાહતરૂપ"

જમ્મુ-કાશ્મીર અને લદ્દાખ હાઈકોર્ટે તાજેતરમાં એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો છે, જેમાં જણાવ્યું છે કે મૂળ જમીન અધિગ્રહણ પુરસ્કારમાં છૂટેલી મિલકતો જેમ કે વૃક્ષો, માળખાં અને મશીનરી માટે રાજ્ય સરકાર પૂરક પુરસ્કાર (Supplementary Award) આપી શકે છે. આ નિર્ણયથી એવા લોકોના હકોને માન્યતા મળી છે, જેમની મિલકતો જમીન અધિગ્રહણ દરમિયાન અવગણવામાં આવી હતી. 

આ કેસમાં અમાનુલ્લા ખાન નામના ઈંટ ભઠ્ઠા સંચાલકે રિટ અરજી દાખલ કરી હતી. તેમણે 1998માં લીઝ પર જમીન લઈને ભઠ્ઠા શરૂ કર્યો હતો, જે 2008 સુધી ચાલુ રહ્યો. પરંતુ બટોટે-ડોડા નેશનલ હાઈવે (NH-1B)ના વિસ્તરણના કારણે ભઠ્ઠાનું મહત્વપૂર્ણ ભાગ, જેમાં પ્રવેશ માર્ગ પણ શામેલ હતો, નષ્ટ થયો અને ભઠ્ઠા બંધ થવા પામ્યો. 

ખાને 2008થી અનેક વખત કલેક્શન ઓફ લૅન્ડ અક્વિઝિશન (CLA) અને અન્ય અધિકારીઓને લેખિતમાં રજૂઆત કરી હતી, પરંતુ કોઈ વળતર મળ્યું નહીં. જોકે, રાજસ્વ અધિકારીઓએ નિરીક્ષણ કરીને ભઠ્ઠાની જમીન અને માળખાં હાઈવેના વિસ્તરણમાં આવતાં હોવાનું માન્ય કર્યું હતું. તેમ છતાં, બોર્ડર રોડ્સ ઓર્ગેનાઈઝેશન (BRO) જેવા જવાબદાર અધિકારીઓએ કોઈ નુકસાન અથવા જવાબદારી સ્વીકારવાનું ઇનકાર કર્યું હતું. 

હાઈકોર્ટના ન્યાયમૂર્તિ સંજય ધરે BROના દાવાઓને અસ્વીકાર્યા અને જણાવ્યું કે, એકવાર યોગ્ય અધિકારીઓ દ્વારા સંયુક્ત નિરીક્ષણ કરવામાં આવે અને તે કાયદેસર રીતે પડકારવામાં ન આવે, તો તેના નિષ્કર્ષો બંધારણરૂપ હોય છે. અદાલતે કહ્યું કે, યોગ્ય પ્રક્રિયા વિના અથવા યોગ્ય અપીલ અધિકારીઓ પાસેથી રાહત માંગ્યા વિના BRO દ્વારા સંયુક્ત અહેવાલને નકારવું યોગ્ય નથી. 

અદાલતે વધુમાં જણાવ્યું કે, કલેક્શન ઓફ લૅન્ડ અક્વિઝિશન (CLA) મૂળ પુરસ્કાર આપ્યા પછી પણ, જો કોઈ મિલકત જેમ કે વૃક્ષો, માળખાં અથવા મશીનરી મૂળ પુરસ્કારમાં સમાવિષ્ટ ન હોય, તો તે માટે પૂરક પુરસ્કાર આપી શકે છે. આ નિર્ણયથી ભવિષ્યમાં આવા કેસોમાં પીડિતોને યોગ્ય વળતર મળવાની શક્યતા વધી છે. 

ઑર્ડર વાંચવા/ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો