વેચાણ કરાર રદ થયેલો હોય તો પહેલું પગથિયું છે – ઘોષણાત્મક રાહતની માંગ: સુપ્રીમ કોર્ટ

 સુપ્રીમ કોર્ટનો મહત્ત્વપૂર્ણ ચુકાદો : રદ કરાર પર ‘ચોક્કસ અમલ’નો દાવો જાળવી શકાય નહીં.

દિલ્હી : સુપ્રીમ કોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપતો કહ્યુ છે કે કોઈ વેચાણ કરાર રદ થયા પછી જો એ કરારના ચોક્કસ અમલ માટે દાવો કરવામાં આવે, તો તે દાવો માત્ર ત્યારે જ જાળવી શકાય જ્યારે સાથે કલમ 34 હેઠળ રદ કરવાની માન્યતાને પડકારતી ઘોષણાત્મક રાહત માટેની પ્રાર્થના પણ કરવામાં આવે.

ન્યાયાધીશ દીપાંકર દત્તા અને ન્યાયાધીશ મનમોહનની બેન્ચે “સંગીતા સિન્હા વર્સિસ ભવાના ભારદ્વાજ અને અન્ય” કેસની સુનાવણી દરમિયાન આ નિષ્કર્ષ આપ્યો. કેસમાં ખરીદદારે વેચનારે કરાર રદ કર્યા પછી પણ કરારના ચોક્કસ અમલ માટે અદાલતમાં દાવો કર્યો હતો. વેચનારે કરાર રદ કરીને ચાર ડીમાન્ડ ડ્રાફ્ટના માધ્યમથી ખરીદદારને અર્નેસ્ટ મની પાછી આપી હતી. દાવો દાખલ થયા પછી પણ ખરીદદારે આ રકમ રોકડમાં લીધી હતી.

ટ્રાયલ કોર્ટ અને હાઈકોર્ટ બંનેએ ખરીદદારના પક્ષમાં ચુકાદો આપ્યો હતો. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે હાઈકોર્ટના ચુકાદાને રદ્દ કરતાં સ્પષ્ટ કહ્યું કે :

> “જ્યાં સુધી દાવામાં એ પત્ર દ્વારા કરાર રદ કરવાનું કાયદેસર નથી એ માટે ઘોષણાત્મક રાહત માંગવામાં આવી નથી, ત્યાં સુધી ચોક્કસ અમલની માંગણીનો દાવો માન્ય નહીં ગણાય.”

કોર્ટએ વધુમાં નોંધ્યું કે માન્ય કરાર વિના ચોક્કસ અમલની રાહત માંગવી કોઈ કાયદેસર આધાર રાખતી નથી.

તેમણે IS સિકંદર (મૃત) વિ. LRs. v. K. Subramani and Others (2013) કેસનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો જેમાં સમાન સિદ્ધાંત સામે આવ્યો હતો – જો કરારના રદને પડકારતી ઘોષણાત્મક રાહત ન માંગવામાં આવે, તો ચોક્કસ અમલનો દાવો નકામો બની જાય છે.

આ ચુકાદો ભાવિ જમીન વેચાણ કરાર સંબંધિત વિવાદોમાં મહત્વનો આધાર બની શકે છે અને સ્પષ્ટતા કરે છે કે કોઈ પણ દાવામાં ‘ચોક્કસ અમલ’ની માંગ કરતા પહેલા કરારનો કાયદેસર અસ્તિત્વ હોવો જરૂરી છે.

કેસનું શીર્ષક:

સંગીતા સિન્હા વર્સિસ ભવાના ભારદ્વાજ અને અન્ય

ઑર્ડર વાંચવા/ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો