"હાઉસિંગ સોસાયટીઓ માટે રાહતભર્યો ચુકાદો: ડીમ્ડ કન્વેયન્સ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટનો સ્પષ્ટ અભિપ્રાય"

મહારાષ્ટ્ર માલિકી ફ્લેટ કાયદા હેઠળ ડીમ્ડ કન્વેયન્સ બાબતે સુપ્રીમ કોર્ટનો ઐતિહાસિક ચુકાદો: રિટ કોર્ટે દખલ નહીં કરે જો સુધી સ્પષ્ટ ગેરકાયદેસરતા ન હોય

મહારાષ્ટ્રના લાખો ફ્લેટ ખરીદદારો માટે રાહતભર્યો એક ઐતિહાસિક ચુકાદો સુપ્રીમ કોર્ટે આપ્યો છે. મહારાષ્ટ્ર ઓનરશિપ ફ્લેટ એક્ટ, ૧૯૬૩ (MOFA) હેઠળ ડીમ્ડ કન્વેયન્સ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે, જ્યારે સક્ષમ અધિકારી કાયદાની કલમ ૧૧(૪) મુજબ ડીમ્ડ કન્વેયન્સનો આદેશ આપે છે ત્યારે હાઈકોર્ટે એમાં દખલ નહીં કરવો જોઈએ, જો સુધી એ આદેશ સ્પષ્ટ રીતે ગેરકાયદેસર ન હોય.

ચૂકાદો આપનાર બેન્ચ
સુપ્રીમ કોર્ટની જસ્ટિસ અભય એસ. ઓક અને જસ્ટિસ ઉજ્જવલ ભુયાનની બેન્ચે બોમ્બે હાઈકોર્ટના ચુકાદાને યથાવત રાખતાં અપીલ ફગાવી દીધી. વિકસક અરુણકુમાર એચ શાહ HUF દ્વારા આપવામાં આવેલી આ અપીલમાં, એવોન આર્કેડ પ્રિમીસીસ કો-ઓપરેટિવ સોસાયટીના હિતમાં ડીમ્ડ કન્વેયન્સ આપવાના આદેશ સામે ચેલેન્જ કરવામાં આવ્યો હતો.

ફ્લેટ ખરીદદારો માટે વિશાળ રાહત
ચૂકાદામાં કોર્ટે નોંધ્યું કે MOFA એ એક કલ્યાણકારી કાયદો છે, જે ફ્લેટ ખરીદદારોના હિત માટે બનાવાયો છે. વિકસક જો કન્વેયન્સ આપવાનું ટાળી દે તો, કલમ 11(4) સક્ષમ અધિકારીને સોસાયટીની તરફેણમાં ડીમ્ડ કન્વેયન્સ આપવાની સત્તા આપે છે. એ સ્થિતિમાં, હાઈકોર્ટે સામાન્ય રીતે રિટ અધિકારક્ષેત્રમાં દખલ કરવો નહીં જોઈએ, જો સુધી કે આવો આદેશ સ્પષ્ટ ગેરકાયદેસર ન હોય.

ચૂકાદાના મુખ્ય મુદ્દા:

1. અર્ધ-ન્યાયિક સત્તા: MOFA ની કલમ 11(3) હેઠળ સક્ષમ અધિકારીને અર્ધ-ન્યાયિક સત્તા પ્રાપ્ત છે, પરંતુ આખરી નિર્ણય દરમિયાન યોગ્ય કારણો આપવી ફરજિયાત છે.

2. અંતિમ નહિ પણ સારો ન્યાય: ડીમ્ડ કન્વેયન્સનો આદેશ હોવા છતાં, પીડિત પક્ષો હંમેશા દીવાની દાવો દાખલ કરીને પોતાના અધિકારો સ્થાપિત કરી શકે છે.

3. હાઈકોર્ટનું સાવચેતીભર્યું વલણ જરૂરી: રિટ કોર્ટે દખલ કરતા પહેલા એ ખાતરી કરવાની જરૂર છે કે આદેશ સંપૂર્ણ રીતે ગેરકાયદેસર છે કે નહીં.

4. નોંધણી અધિકારીના સીમિત અધિકાર: કલમ 11(5) મુજબ, નોંધણી અધિકારીએ ફક્ત નિર્દિષ્ટ આધાર પર જ નોંધણીનો ઇનકાર કરી શકે છે. તેમનું કાર્યક્ષેત્ર મર્યાદિત છે.

વિશ્લેષણ:
આ ચુકાદો ખાસ કરીને તે હાઉસિંગ સોસાયટીઓ માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેમણે કન્વેયન્સ ન મળતા લાંબા સમયથી ન્યાય માટે રાહ જોઈ છે. વિકાસકર્તાઓના વિલંબ અને અનિયમિતતાઓ સામે MOFA હેઠળ ડીમ્ડ કન્વેયન્સ હથિયારરૂપ સાબિત થાય છે. હવે સુપ્રીમ કોર્ટના આ સ્પષ્ટ ચુકાદા પછી, ફ્લેટ માલિકોને વધુ સુરક્ષા મળશે અને રિટ પિટિશનના આધારે ડીમ્ડ કન્વેયન્સ અટકાવવાના પ્રયાસો હવે court system દ્વારા સરળતાથી ન સ્વીકારવામાં આવે તેવી શક્યતા છે.

કેસનું નામ:
અરુણકુમાર એચ શાહ HUF વિ. એવોન આર્કેડ પ્રિમીસીસ કો-ઓપરેટિવ સોસાયટી લિમીટેડ અને અન્ય

આ ચુકાદો હવે સમગ્ર દેશના ફ્લેટ ખરીદદારો માટે માર્ગદર્શક બનશે. MOFA હેઠળ ડીમ્ડ કન્વેયન્સના અમલમાં ઝડપ આવશે અને ફ્લેટ માલિકોના અધિકારો વધુ મજબૂત બનશે.

ઓર્ડર વાંચવા/ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો