વેચાણ કરાર (Agreement to Sell) માત્ર તે વ્યક્તિને પ્રાથમિક અધિકાર આપે છે, જેના પક્ષે તે કરાર કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ તે મિલકતમાં માલિકી હક અથવા ટાઇટલ પ્રદાન કરતું નથી।

Share this post:

 

હાલમાં, ઝારખંડ હાઈકોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ ચુકાદામાં જણાવ્યું છે કે વેચાણ કરાર (Agreement to Sell) માત્ર તે વ્યક્તિને પ્રાથમિક અધિકાર આપે છે, જેના પક્ષે તે કરાર કરવામાં આવ્યો છે, પરંતુ તે મિલકતમાં માલિકી હક અથવા ટાઇટલ પ્રદાન કરતું નથી।

ન્યાયમૂર્તિ સુભાષ ચંદ્રની અધ્યક્ષતામાં, અદાલતે સ્પષ્ટ કર્યું કે વેચાણ કરાર કોઈ ટાઇટલ આપતું નથી; તે માત્ર તે વ્યક્તિને પ્રાથમિક અધિકાર આપે છે, જેના પક્ષે તે કરાર કરવામાં આવ્યો છે।

આ નિર્ણય તે કેસમાં આવ્યો, જેમાં ટ્રાયલ કોર્ટે સિવિલ પ્રોસિજર કોડ (CPC), 1908ની કલમ 151 સાથે ઓર્ડર 1, રૂલ 10(2) હેઠળ એક અરજી મંજૂર કરી હતી.

કેસના પરિસ્થિતિઓ અનુસાર, 58 વર્ષીય અરજદાર સોનદીપન દાસે 2017માં 7 પ્રતિવાદીઓ વિરુદ્ધ વિવાદિત મિલકતના અધિકારો અને હિતોની ઘોષણા માટે ટાઇટલ સુટ દાખલ કર્યો હતો.

વાદ દરમિયાન, ટ્રાયલ કોર્ટે બે અલગ-અલગ આદેશો દ્વારા સાતમાંથી પાંચ પ્રતિવાદીઓને હટાવ્યા હતા.

પછી, મધ્યસ્થતા કેન્દ્ર, સિવિલ કોર્ટ, રાંચીમાં મધ્યસ્થતા પ્રક્રિયા દરમિયાન વાદી અને આ પ્રતિવાદીઓ વચ્ચે સમજૂતી થઈ હતી.

હસ્તક્ષેપકર્તા, પ્રમોદ કુમાર સોનીએ CPCના ઓર્ડર 1, રૂલ 10(2) હેઠળ અરજી કરી હતી, જેમાં તેમણે દાવો કર્યો હતો કે વાદીએ વિવાદિત મિલકત સંબંધિત તેમના પક્ષે વેચાણ કરાર અને પાવર ઓફ એટર્ની બનાવ્યા હતા.

સોનીએ દાવો કર્યો હતો કે સાત લાખ રૂપિયાની અગ્રિમ રકમ ચૂકવવા છતાં, વાદીએ વેચાણ દસ્તાવેજ અમલમાં મૂક્યો નથી અને મિલકત અન્ય પક્ષને હસ્તાંતરિત કરી દીધી છે.

તેમણે મિલકતમાં તેમના હિતનો દાવો કરતાં ટાઇટલ સુટમાં પક્ષકાર બનવાની માંગ કરી હતી.

વાદી અને પ્રતિવાદીઓ બંનેએ આ અરજીનો વિરોધ કર્યો હતો.

તેમણે દલીલ કરી હતી કે વેચાણ કરાર ટાઇટલ આપતું નથી અને પાવર ઓફ એટર્ની રદ કરવામાં આવી હતી.

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે હસ્તક્ષેપકર્તાએ તેમના દાવાઓ માટે વિશેષ પ્રદર્શન માટે અલગ સુટ દાખલ કરવી જોઈએ.

હાઈકોર્ટે પોતાના ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે રામ બરણ પ્રસાદ વ. રામ મોહિત હઝરા (AIR 1967 SC 744) કેસમાં આપેલા નિર્ણયનો ઉલ્લેખ કર્યો, જેમાં જણાવ્યું હતું કે ટ્રાન્સફર ઓફ પ્રોપર્ટી એક્ટની કલમ 40 અને 54 અનુસાર, માત્ર વેચાણ કરાર મિલકતમાં અધિકાર આપતું નથી.

અદાલતે સુપ્રીમ કોર્ટે રામભાઉ નામદેવ ગજરે વ. નારાયણ બાપુજી ધોત્રા (2004) 8 SCC 614 કેસમાં આપેલા નિર્ણયનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો, જેમાં પુનરાવર્તિત કરવામાં આવ્યું હતું કે વેચાણ કરાર સુટ મિલકતમાં પ્રસ્તાવિત ખરીદદારને હિત આપતું નથી.

અદાલતે જણાવ્યું કે, "અહીં મિલકતના સુટ સંબંધિત હસ્તક્ષેપકર્તા પ્રમોદ કુમાર સોનીનો એકમાત્ર હિત અથવા અધિકાર માત્ર મિલકત સંબંધિત પ્રાથમિક અધિકાર હતો કે વેચાણ દસ્તાવેજ તેમના પક્ષે અમલમાં મૂકવામાં આવે.

તે માટે, પ્રમોદ કુમાર સોની માટે ઉપલબ્ધ ઉપાય હતો કે તેઓ યોગ્ય અદાલતમાં વેચાણ દસ્તાવેજના વિશેષ પ્રદર્શન માટે સુટ દાખલ કરે."

આ નિર્ણયથી સ્પષ્ટ થાય છે કે વેચાણ કરાર ધરાવનાર વ્યક્તિને મિલકતમાં માલિકી હક પ્રાપ્ત કરવા માટે યોગ્ય અદાલતમાં વિશેષ પ્રદર્શન માટે સુટ દાખલ કરવી આવશ્યક છે.

ચુકાદાની નકલ માટે અહી ક્લિક કરો 

Share this post: